Η καφεΐνη περιέχεται σε πολλά δημοφιλή ροφήματα, όπως είναι ο καφές, τα ενεργειακά ποτά και η Coca Cola. Ερευνητές του Πανεπιστημίου της Βασιλείας διερεύνησαν εάν η κατανάλωση καφεΐνης επηρεάζει τον ύπνο και εάν επίσης σε αυτό το πλαίσιο αλλάζει τα “γκρι” κύτταρα του εγκεφάλου.

Έρευνες έχουν εδώ και χρόνια δείξει πως η έλλειψη του ύπνου επηρεάζει την φαιά ουσία του εγκεφάλου. Δεδομένου ότι ο καφές, η ακόμα καλύτερα η καφεΐνη, είναι ένα συνηθισμένο μέσο για την καταπολέμηση της υπνηλίας, οι ερευνητές μελετούν σήμερα την πιθανότητα η καφεΐνη να οδηγεί επίσης σε αντίστοιχες αλλαγές στην εγκεφαλική ύλη.

Η έρευνα που μελετά τον συσχετισμό καφεΐνη – ύπνος
Για την μελέτη επιλέχθηκαν από τους ερευνητές 20 υγιή, νεαρά άτομα που κατανάλωναν καφέ τακτικά. Τις πρώτες 10 ημέρες λάμβαναν ημερησίως 450 milligram καφεΐνης σε μορφή δισκίων, ενώ τις επόμενες 10 ημέρες τους χορηγήθηκαν ψευδοφάρμακα (placebo). Κατά την διάρκεια των συνολικά 20 ημερών τους ζητήθηκε να μην καταναλώσουν καφέ ή άλλα τρόφιμα που να περιέχουν καφεΐνη.

Στη συνέχεια μετρήθηκε με σαρώσεις ο όγκος της φαιάς ουσίας του εγκεφάλου – και ελέγχθηκε και καταγράφηκε η ποιότητα ύπνου των συμμετεχόντων στην έρευνα. Για τον σκοπό αυτό έγινε εγκεφαλογράφημα (EEG), το οποίο παρακολουθεί της ηλεκτρικές δραστηριότητες του εγκεφάλου.

Αποτέλεσμα: Ο ύπνος δεν επηρεάζεται, η φαιά ουσία όμως ναι!
Από την έρευνα αποδείχθηκε πως η ποιότητα του ύπνου δεν επιδεινώθηκε ως αποτέλεσμα της χορήγησης καφεΐνης. Οι συμμετέχοντες κοιμήθηκαν όσο το δυνατόν βαθύτερα, τόσο τις πρώτες 10 ημέρες που έπαιρναν τα δισκία καφεΐνης, όσο και τις επόμενες, με τα placebo. Ωστόσο παρατηρήθηκε διαφορά στην φαιά ουσία: Μετά το πρώτο δεκαήμερο που χορηγήθηκαν τα δισκία καφεΐνης, ο όγκος της ήταν χαμηλότερος.

Η φαιά ουσία, γνωστή ως και “γκρίζα κύτταρα” αποτελεί σημαντικό μέρος του κεντρικού νευρικού συστήματος. Μεταξύ άλλων ελέγχει τη νοημοσύνη και τις κινητικές δεξιότητες.

Η αλλαγή στον όγκο της φαιάς ουσίας ήταν ιδιαίτερα εμφανής στον “ιππόκαμπο”, μια περιοχή του εγκεφάλου που σχετίζεται με την μνήμη και τις αναμνήσεις ενός ατόμου.

Σύμφωνα με τους ερευνητές: “Η καθημερινή κατανάλωση καφεΐνης έχει αντίκτυπο στο γνωστικό υλικό”. “Τα αποτελέσματα της έρευνας δεν σημαίνουν απαραίτητα πως η κατανάλωση καφεΐνης έχει αρνητικό αντίκτυπο στον εγκέφαλο”, εξηγεί η Dr. Carolin Reichert σε δελτίο τύπου, η οποία ηγήθηκε της ερευνητικής ομάδας μαζί με τον συνάδελφό της, καθηγητή Christian Cajohen. “Όμως η καθημερινή κατανάλωση καφεΐνης έχει αποδειχθεί πως έχει αρνητικό αντίκτυπο στο γνωστικό μας υλικό.”

Η φαιά ουσία ανακάμπτει γρήγορα
Όπως επίσης δείχνουν και τα αποτελέσματα της μελέτης, μετά από δέκα μέρες χωρίς κατανάλωση καφεΐνης, η φαιά ουσία είχε αναγεννηθεί. “Οι αλλαγές στην μορφολογία του εγκεφάλου φαίνεται να είναι μόνο προσωρινές” δήλωσε η Dr. Reichert. Η επιστήμων τόνισε επίσης πως μέχρι στιγμής σχεδόν δεν έχουν πραγματοποιηθεί συγκρίσεις μεταξύ ανθρώπων που πίνουν συστηματικά καφέ και ανθρώπων που καταναλώνουν σπάνια ή και καθόλου καφεΐνη.

Στην κατακλείδα της έρευνας οι επιστήμονες επισημαίνουν πως το τελικό αποτέλεσμα θα μπορούσε να είναι διαφορετικό ανάλογα με την ποσότητα της καφεΐνης και την κατάσταση του εγκεφάλου. Διότι όλοι οι συμμετέχοντες ήταν νέοι και υγιείς. Ασθενείς και ηλικιωμένοι μπορεί να αντιδρούν διαφορετικά στην τακτική ή εντατική κατανάλωση καφεΐνης. Για τον λόγο αυτό χρειάζονται περισσότερες κλινικές μελέτες για να διερευνηθεί το πλήρες δυναμικό των επιδράσεων της καφεΐνης στον εγκέφαλο.